Öğrenen Organizasyon Yolculuğu...
Öğrenen Organizasyon Yolculuğu
İşletmeler de insanlar gibi doğdukları, büyüdükleri ve yaşamlarına son verdikleri bir döngüye sahipse, o halde yaşadıkları evre de onlar da öğrenir, gelişir mi? İşletmelerin de bir zekası, hafızası var mıdır?
Elbette insan unsurundan oluşan işletmeler de öğrenir ve öğretirler. Ancak bu kısa zaman içerisinde olacak bir olay değildir. Tıpkı bir bebek gibi doğan işletme yavaş yavaş büyür ve gelişir. Bu nedenle bir belleğe yani hafızaya sahiptir.
Pek çok işletme eskiden beri dışa kapalı bir prensip benimsemiş ve yok olmaya mahkûm olmuşlardır. Ancak günümüzde artık işletmeler küreselleşen ve hızla gelişen teknoloji ile açık sistemler haline gelmiştir. Öğrenen organizasyon yolculukları da burada başlamıştır.
Yazımıza girmeden önce altını çizelim ki öğrenen organizasyon bir yolculuktur, varılacak bir yer değil. Öğrenen bir organizasyon, arzu ettikleri ortak geleceğe ulaşmak için hem birlikte hem de birey olarak kendilerini sürekli geliştiren bir insan grubudur.
Geçmişten itibaren bazı öğrenme yetersizlikleri sıkça görülmüştür. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
-
Pozisyonum neyse ben oyum
-
Düşman hep dışarıda
-
Sorumluluk üstlenme kuruntusu
-
Olaylara takılıp kalma
-
Hatalardan öğrenme hayali
-
Haşlanmış kurbağa olmak
-
Biz bir takımız aldatmacası
Peki bu yetersizlikleri nasıl aşabiliriz? Bunun için yürütülen bir araştırma, öğrenen organizasyonun beş disiplinini ileri sürmüştür.
1. Düşünsel Modeller:
Her birimizin düşünme şekilleri olarak ifade edilebilir. Yetişme şekilleri, eğitimler, deneyimler gibi etkenlerin sonucunda birbirlerinden farklı düşünsel modeller oluşur. Düşünsel modeller ise, bu modelleri fark etmek, onları paylaşabilmek, daha yapıcı ve üretken konuşmalar gerçekleştirebilmeyi amaçlar.
Unutulmamalıdır ki, kendi düşünsel modellerimizin farkında olmadığımızda başkalarının bizden farklı düşünsel modelleri olabileceğini kabul edemeyiz.
2. Kişisel Yetkinlik:
Kendimizi içtenlikle sorgulayarak bizim için "gerçekten" neyin önemli olduğunu, ne yapmak istediğimizi bulmak, kafamızda geleceğimizle ilgili ulaşmak istediğimiz bir resim yaratmaktır.
Mevcut durumumuzla ilgili olarak kendimize karşı dürüst olmak, güçlü yönlerimizi ve geliştirmememiz gereken yönlerimizi kabul etmek ve mevcut durumumuz ile ilgili ulaşmak istediğimiz vizyon arasındaki farkı kapatmak için çaba göstermek bu aşamayı kolaylaştıracaktır.
3. Takım Halinde Öğrenmek:
Takım Halinde Öğrenme Disiplini, takım üyeleri arasındaki farklılıkları bir zenginlik haline getirme, takımın dışında kalanların da katkı sağlama, birlikte düşünme, uygulama ve bireysel sonuçlardan çok daha büyük ve kalıcı sonuçlar elde edebilme becerilerini içerir.
Bir takım, hiçbir bireyin tek başına erişemeyeceği ortak bir zekâ ortaya koyar. Takım içerisindeki sosyal ilişki ağları alınan kararların hızını, kalitesini ve elde edilen sonuçları doğrudan etkiler. Bir takımın gücü, o takımı oluşturan bireysel farklılıklardan doğar.
4. Paylaşılan Vizyon:
Paylaşılan bir vizyonumuz olduğunda ortak hedeflere kilitlenir ve bu hedeflere ulaşmak için birlikte çaba gösteririz.
5. Sistem Düşüncesi:
Sistem düşünürü olan kişi sürekli "neden" diye sorgular, olaylar arasındaki ilişkileri görmeye çalışır. Olaylar, buzdağının görebildiğimiz, suyun üzerinde kalan kısmıdır. Sistem yapısı düzeyinde çalıştığımızda "suçlu kim" sorusunu sormayız, eğilimleri yaratan yapının ne olduğunu sorgularız.
Neticede eğer bir işletme sürekli öğrenmek ve gelişmek istiyorsa ki bu artık mecburi bir olay haline geldi, kurumsal hayatlarında da sürekli öğrenmeyi ve gelişmeyi bir ilke olarak benimsemeli ve benimsetmelidir.